Το 1949 η Κίνα είχε 55 δημόσιες βιβλιοθήκες. Σήμερα έχουν φτάσει τις 2.777, οι περισσότερες από τις οποίες κατασκευάστηκαν την τελευταία 20ετία. Στον σεισμό που σημειώθηκε τον Μάιο του 2008 στο Μπεϊτσουάν, στην επαρχία Σιτσουάν της Νοτιοδυτικής Κίνας, σκοτώθηκαν 20.000 άνθρωποι. Οι περισσότεροι απ΄ αυτούς ανήκαν στους Τσιανγκ, μια αρχαία εθνότητα που χρονολογείται από τη Δεύτερη Δυναστεία, γύρω στο 1760 π.Χ. Από αυτούς προέρχονται και οι Θιβετιανοί. Οι Τσιανγκ ήταν 200.000 και το ένα δέκατο πέθανε στον σεισμό. Ανάμεσά τους, ο πατέρας και ο μεγάλος αδελφός της Λι Τσουν, διευθύντριας της τοπικής βιβλιοθήκης. Η ίδια γλίτωσε γιατί βρήκε καταφύγιο κάτω από ένα τραπέζι. Έμεινε ανάμεσα στα ερείπια για 75 ώρες. «Τη στιγμή του σεισμού, η βιβλιοθήκη είχε 50.000 βιβλία», λέει στην Κοριέρε ντέλα Σέρα με αφορμή την επίσκεψή της στο Μιλάνο για να λάβει μέρος στο 75ο συνέδριο του Ιfla, των «Ηνωμένων Εθνών» του βιβλίου. «Πολλά απ΄ αυτά ήταν χειρόγραφα με προφορικές μαρτυρίες από τους Τσιανγκ. Με τα άλλα βιβλία δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί φυλάσσονται αντίγραφά τους στο Πεκίνο, αλλά τα χειρόγραφα χάθηκαν οριστικά». Χάρις στο Ρrins Claus Fund, ένα ίδρυμα που δημιουργήθηκε το 1996 με αφορμή τα εβδομηκοστά γενέθλια του πρίγκιπα Κλάους της Ολλανδίας, ένα μέρος αυτών των βιβλίων θα γραφτούν από την αρχή. «Ο σεισμός έθαψε τις αναμνήσεις μας, αλλά εμείς θα τις ξαναφέρουμε στο φως. Θα αρχίσουμε να συγκεντρώνουμε και πάλι ιστορίες, θα φτάσουμε σε απομονωμένα σπίτια και απρόσιτες περιοχές, γιατί το βιβλίο είναι εκείνο που πρέπει να ακολουθεί τους ανθρώπους, όχι το αντίστροφο», λέει η Λι Τσουν. Μαζί της στο Μιλάνο ήταν ο Μπεν Γκου, ένας από τους υποδιευθυντές της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Πεκίνου, όπου φυλάσσονται σήμερα 25 εκατομμύρια βιβλία. Η βιβλιοθήκη αυτή ιδρύθηκε πριν από έναν ακριβώς αιώνα, έχει 46 αναγνωστήρια, είναι ανοιχτή 365 ημέρες τον χρόνο και δέχεται κατά μέσο όρο καθημερινά 14.000 επισκέπτες. Για τον συνεχή εμπλουτισμό της συγκεντρώνονται, μεταφράζονται και ψηφιοποιούνται όλα τα σημαντικά βιβλία του κόσμου, από τους κλασικούς μέχρι τα σύγχρονα στρατηγικά δοκίμια, από τον χώρο της λογοτεχνίας μέχρι τη θρησκεία, την επιστήμη και την οικονομία. Τιτάνιο έργο. Κι αν σκεφτεί κανείς ότι η Κίνα δεν διακρίνεται για τον ευλαβικό σεβασμό των συγγραφικών δικαιωμάτων, κάπως ανησυχητικό.
Είναι ευρύτερη βέβαια αυτή η συζήτηση, τώρα που έχει φουντώσει η αντιπαράθεση και για τα σχέδια της Google να εισβάλει στον χώρο του βιβλίου. Το μέλλον για τους ανθρώπους του πνεύματος δεν προδιαγράφεται λαμπρό, οι προσπάθειές τους να εργάζονται μακριά και συχνά ενάντια στην εξουσία θα γίνονται όλο και πιο δύσκολες.
